My z niej wszyscy
Sto lat Mitologii (1924) Jana Parandowskiego
MITOLOGIA
Wydania polskie:
Jan Parandowski, Mitologja. Wierzenia i podania Greków i Rzymian, Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, 1924, 1927.
–– Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych w Kuratorjum Szkolnem Okręgu Lwowskiego, 1932.
–– Warszawa: Czytelnik, 1950, 1953, 1955, 1959, 1960, 1962, 1965, 1967, 1969, 1972, 1975, 1978, 1979, 1990.
–– Warszawa: „Iskry”, 1982, 1984.
–– Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1987, 1988, 1989, 1990.
–– Kraków: Dom Książki, 1992.
–– London: Puls Publications, 1992, 1993, 1994, 1998, [1999] [2000], [2002], [2003], [2004], [2005], [2006], [2007], [2008], [2009], [2010], 2011, [2013], [2015], [2016], [2018], [2020], [2021].
–– Katowice: Aleksandria, 2024.
Przekłady:
Hebrajski: מיתולוגיה : אגדות יוון ורומא [Mitologyah : agadot Yaṿan ṿe-Roma / Miytŵlŵgyah : ʾagadŵt Yawwan w-Rŵma], trans. Daṿid Lazer, Tel-Aviv: Ktavim, [5]712 1952; Tel-Aviv: A. Zelkovits, 1958.
Łotewski: Mitoloģiâ : grieķu un romiešu ticējumi un teiksmas, trans. Jazeps Osmanis, Riga: Žinatne, 1976.
Rosyjski: Мифология. Верования и легенды греков и римлян[Mifologiâ. Verovaniâ i legendy Grekov i Rimlân], trans. Nikolaj Ivanovič Dubov, Moskva: Izdatel'stvo Detskaâ Literatura, 1971.
Słowacki: Mytológia, (Čitanie Študujúcej Mládeže 123), trans. Jozef Marušiak, Bratislava: Tatran, 1980.
Ukraiński: Міфологія. Вірування та легенди стародавніх греків та римлян [Mìfologìâ: vìruvannâ ta legendi starodavnìh Grekìv ì Rimlân], trans. Olʹga Lênìk, Kiïv: Vidavnictvo CK LKSMU "Molodʹ", 1977.
Audiobooki:
Czyta Henryk Drygalski, Warszawa: Zakład Nagrań i Wydawnictw Związku Niewidomych, [1980], [1998], [2006].
Czyta Wiktor Zborowski, Katowice: Wydawnictwo Aleksandria, 1992, 2019, 2022.
Czyta Janusz Rymkiewicz, Warszawa: SDT Film, 2005.
Opracowania / materiały pomocnicze:
Iwińska, Paulina, ed., Polska literatura współczesna w opracowaniu tematycznym, Warszawa: „Pomoc Szkolna” H. Wajner, [1937].
Kulikowska, Jolanta, Streszczenia. Lektury klasa 2 gimnazjum, Warszawa: Werset, 2000.
Polańczyk, Danuta, ed., „Mitologia” Jana Parandowskiego, Lublin: Biblioteka Wysyłkowa, 1999, 2000, 2001, 2002, 2004, 2005; (Biblioteczka Opracowań 55), Lublin: Wydawnictwo Biblios, 2006, 2007, 2008, 2010, 2011.
Przeździecka, Elżbieta, Lektury obowiązkowe do klasy 5 szkoły podstawowej, Warszawa: Euromark, 1996, 1997.
Wiśniewska, Katarzyna, ed., Mitologia: wierzenia i podania Greków i Rzymian Jana Parandowskiego (Lektury Wszech Czasów 66), Toruń: Wydawnictwo Literat, [2012], [2016], [2019].
O “Mitologii”:
Kossewska, Elżbieta, “Hebrajski przekład Mitologii. Listy Jana Parandowskiego, Dawida Lazera i Dawida Ben Guriona”, Pamiętnik Literacki 2 (2018), 183–207.
Marciniak, Katarzyna, “(De)constructing Arcadia: Polish Struggles with History and Differing Colours of Childhood in the Mirror of Classical Mythology”, in Lisa Maurice, ed., The Reception of Ancient Greece and Rome in Children’s Literature: Heroes and Eagles, “Metaforms: Studies in the Reception of Classical Antiquity”, Leiden–Boston: Brill, 2015, 56–82.
Maresz, Barbara, “Mitologia Jana Parandowskiego w ilustracjach Jana Marcina Szancera”, Guliwer: dwumiesięcznik o książce dla dziecka 4 (2003), 27–28.
Inne publikacje Jana Parandowskiego:
Rousseau: szkic literacko-filozoficzny, Lwów: H. Altenberg, 1913.
“Polacy w Rossyi”, Gazeta Lwowska 260–268 (1918).
Bolszewizm i bolszewicy w Rosyi, Stanisławów: Drukarnia Leona Dankiewicza, [1919]; Lwów
etc.: H. Altenberg, G. Seyferth, E. Wende, [1919]; Lwów etc.: Skład główny H. Altenberg,
[1920]; London: Puls Publications Ltd., 1996; Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Agawa”, [2007].
Fr. “Bolszewizm z „olimpijskiej”
perspektywy”, Gryfita. Białostocki Magazyn Historyczny 1–2 (1998), 26–33.
W odmętach bolszewizmu, Lwów: Wydawnictwo Książek dla Wszystkich, 1920.
Antinous w aksamitnym berecie [rzecz o Oskarze Wildzie], Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, 1921.
Eros na Olimpie, Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, [1924]; Warszawa: Książka i Wiedza, 1978; Warszawa: Czytelnik, 1993.
Rzym czarodziejski, Lwów: Spółka Akcyjna Wydawnicza, 1924.
Aspazja, Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, [1925].
Dwie wiosny, Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, [1927], 1939; Poznań: Wielkopolska Księgarnia Wydawnicza pod Zarządem Państwowym, 1946; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1952, 1953.
Wojna trojańska opowiedziana dla młodzieży wg „Iliady” Homera, ill. John Flaxman, Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, [c. 1927], 1937 [i.e. 1936]; Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1946, 1947, 1948; ill. Zbigniew Parandowski, Warszawa: Iskry, 1958, 1961, 1967, 1976; ill. Zbigniew Parandowski, Warszawa: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, 1988; Warszawa: Nasza Księgarnia, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2005, [2006], 2008, 2009, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017.
Ossolineum: 1827–1927, Lwów: [s.n.], 1928.
Król życia, Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, 1930; Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1937; Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Eugeniusza Kuthana, 1948; Warszawa: Czytelnik, 1863, 1971, 1977; Warszawa: Iskry, 1984; London: Wydawnictwo Puls, 2000.
Dysk olimpijski, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1933, 1934, 1938, [1939], 1946, 1948; Jerozolima: W Drodze, 1944; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953, 1957, 1964, 1968, 1972, 1975; Warszawa: Czytelnik, 1977; Warszawa: Iskry, 1987.
Odwiedziny i spotkania, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1934.
Przygody Odyseusza: według „Odysei” Homera opowiedział dla młodzieży Jan Parandowski. Lwów: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, [c. 1935], 1938 [i.e. 1937]; Warszawa: Trzaska, Evert, Michalski, 1948, 1949; ill. Elżbieta Gaudasińska, Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982; Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1987, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2001, 2002, 2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011, 2013 2014, 2015, 2016, 2017.
Niebo w płomieniach: powieść, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1936, 1937; Kraków: [s.n.], 1947; Warszawa: Czytelnik, 1947, 1949, 1955, 1959, 1962, 1963, 1964, 1967, 1969, 1970, 1973, 1976, 1981, 1988; Warszawa: Iskry, 1978; Warszawa: Nasza Księgarnia, 1979; London: Puls, 1994.
Trzy znaki zodiaku, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1938, 1939; Poznań: [s.n.], 1945, Poznań: Drukarnia Św. Wojciecha pod Zarządem Państwowym, [ca 1945], [1947]; Wrocław: Zakłąd Narodowy im. Ossolińskich, 1972; Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, 2006.
Literatura a współczesność, Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1946, 1947.
Gustaw Flaubert, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1948.
“Moje początki literackie”, Rocznik Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich 1948–1976 t. 3 (1948), 464–470.
“Człowiek Homerycki” in Roczniki Filozoficzne / Annales de Philosophie / Annals of Philosophy 2/3 (1949—1950), 199–204.
Godzina śródziemnomorska, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1949; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956, 1959, 1970.
Alchemia słowa, Warszawa: Gebethner i Wolff, 1951; Warszawa: Czytelnik, 1956, 1957, 1961, 1965, 1976, 1986; Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998; Warszawa: Dowody na Istnienie, 2020.
Szkice, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953, 1968.
Szkice: seria druga, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1953, 1968.
Zegar słoneczny, Warszawa: Czytelnik, 1953, 1954, 1959, 1963, 1968, 1974, 1978, 1987; Warszawa: Iskry, 1977, 1978.
Pisma wybrane, Warszawa: Czytelnik, 1955.
« Sur le pavé de Paris », in Maxime Herman, Hommage à Mickiewicz. Fascicule spécial publié à l'occasion du centenaire de la mort du grand écrivain polonais, Lille: Abonnement et Vente Faculté des Lettres, 1955.
Opowiadania: antyk i renesans, ill. Andrzej Jurkiewicz, Warszawa: Nasza Księgarnia, 1956.
Petrarka, Warszawa: Czytelnik, 1956, 1957, 1975.
Dzieła wybrane. T. 1, Warszawa: Czytelnik, 1957.
Dzieła wybrane. T. 2, Warszawa: Czytelnik, 1957.
Dzieła wybrane. T. 3, Warszawa: Czytelnik, 1957.
“Mały Kopernik” in Kalendarz Kółek Rolniczych 1959, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1958, 65–69; Toruń: Towarzystwo Bibliofilów im. Lelewela, 1968.
Podróże literackie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1958, 1968.
Z antycznego świata, Warszawa: Iskry, 1958, 1971, 1978; Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998.
Mój Rzym, Poznań: Pallotinum, 1959; Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1970.
Juvenilia, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1960.
Olimpijczycy, Warszawa: Sport i Turystyka, 1960.
Wspomnienia i sylwety, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1960, 1969.
Alchemia słowa, Warszawa: Czytelnik, 1961.
« Hommage à Slowacki », trans. Simone Deligne, in Jules Slowacki, Lille: Faculté des Lettres et Sciences humaines, 1961.
Powrót do życia, Poznań: Pallotinum, 1961; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1972.
Grecja, zdjęcia Zbigniew Parandowski, Warszawa: Sport i Turystyka, 1962, 1965.
Kazimierz, zdjęcia Janusz Borkowski, Warszawa: Sport i Turystyka, 1962.
Wrześniowa noc, Warszawa: Iskry, 1962, 1965, 1968, 1976.
Kiedy byłem recenzentem, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1963.
Akacja: opowiadania, Warszawa: Czytelnik, 1967.
Luźne kartki, Wrocław: Ossolineum, 1965, 1967.
Książka i pokój [wyd. z inic. i wg projektu Romana Chrząstowskiego], Katowice: Oddziały Bocheński i Śląski Towarzystwa Przyjaciół Książki, 1975.
O miłości do ksiąg [Przemówienie na zebraniu Komitetu Porozumiewawczego Krajowych Towarzystw Bibliofilskich w Warszawie w dn. 28 stycznia 1975 r.], Lublin: [s.n.], 1975.
Pod zamkniętymi drzwiami czasu, Warszawa: Czytelnik, 1975.
Refleksje, Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1975.
« De Gaulle en Pologne » in Jacques Debû-Bridel, Marcel Diamant-Berger, Gilbert Pérol, Témoignages sur le général de Gaulle, Jan Parandowski, Gérard Boud'hors, De Gaulle en Pologne, Paris: Plon, 1976.
Współredagowane:
Szczepański, Jan, Kultura klasyczna w zarysie. T. 1, oprac. przy współudziale Jana Parandowskiego, Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1931.
Szczepański, Jan, Kultura klasyczna w zarysie. T. 2, Atlas, oprac. przy współudziale Jana Parandowskiego, Lwów: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1931.
Jan Parandowski w bazie Our Mythical Childhood Survey:
Circus and Arena [Cyrk i arena]
From the Ancient World [Z antycznego świata]
Odysseus’ Adventures [Przygody Odyseusza]
Olympic Discus [Dysk olimpijski]
Rome. From Kings to Emperors [Rzym. Od królów do cesarzy]
The Mediterranean Hour [Godzina śródziemnomorska]
Przekłady innych dzieł Jana Parandowskiego:
Angielski:
The Olympic discus, trans. A. M. Malecka, S. A. Walewski, London: Minerva Publishing, 1939; New York: Frederick Ungar Publishing, 1964.
Olympic athletes, Warsaw: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1960.
Bułgarski:
Небето в пламъци [Nebeto v plam''ci: roman], trans. Metodi Metodiev, Sofiâ: Narodna kultura, 1960.
Алхимия на словото [Alhimiâ na slovoto], trans. Metodi Metodiev, Sofiâ: Narodna Kultura, 1983.
Цар на живота [Car na života: roman za Oskar Uajld], trans. Liliâ Račeva, Sofiâ: Narodna Kultura, 1986.
Слънчев часовник [Sl"nčev časovnik: razkazi], trans. Liliâ Račeva, Sofiâ: Otečestvo, 1988.
Czeski:
Olympijský disk: román, trans. Vojrěch J. Kosnar, Praha: L. Mazáč, 1937.
Francuski:
Les athlètes olympiques, trans. Paul Cazin, Varsovie: Sport i Turystyka, 1960.
Le cadron solaire, trans. Paul Cazin, Paris: Del Duca, 1961.
Retour à la vie, trans. Jean-Yves Erhel, Paris: Éd. Français Reunis, 1973.
Le ciel en flames, trans. Jean-Yves Erhel, Paris: L'Âge d'Homme, 1979.
Gruziński:
“Olimpiuri gvirgvini: [motxroba]”, trans. G. Kobaije, in Axalgazrda Komunisti (Tbilisi), 1960, 25 agvisto.
“Št'agoneba [poloneli mcerlis Ian Parandovskis cignis 'Alk'imiis" ert'i t'avi, romelic' mogvit'xrobs mcerlis p'sik'ologiasa da šinagan bunebas], trans. T’amaz Vasaje, Literaturuli Sak'art'velo 21 (1982), 15.
“სიტყვის ალქიმია [Sitqvis alk’imia: šesavali]”, trans. Anduqap’ar Čeišvili, Saunĵe 1 (1991), 263–297.
“სიტყვის ალქიმია [Sitqvis alk’imia: saxelosno]”, trans. Eldar Čičiašvili, Saunĵe 2 (1991), 205–257.
Litewski:
Petrarka, trans. O. Miciūtė, Vilnius: Valstybinė grožinės literatūros leidykla, 1961.
Liepsnojantis dangus: romanas, trans. Dominykas Urbas, Vilnius: Vaga, 1973.
Olimpijos diskas, trans. Dominykas Urbas, Vilnius: Vaga, 1984.
Łotewski:
Debesis liesmās : romans, trans. Jezups Laganovskis, Riga: Liesma, 1972.
Niemiecki:
Himmel in Flammen, trans. Viktor Mika, Berlin: Rütten und Loening, 1957, 1960; Berlin: Aufbau-Verlag, 1975.
Der olympische Diskus, trans. Alfred Loepfe, Zürich: Thomas Verlag, 1950; Berlin: Rütten und Loening, 1958 ; Bonn: Biblioteca Christiana, [1963], [1978].
Mittelmeerstunde. Erzählungen, trans. Eberhard Dieckmann, Berlin: Rütten und Loening, 1960; Bonn: Bibliotheca christiana, 1969.
Drei Tierkreiszeichen, trans. Otto F. Babler, Bonn am Rhein: Biblioteca Christiana, [1961].
Die Sonnenuhr [Erzählungen], trans. Elida Maria Szarota, Bonn: Verlag Biblioteca Christiana, 1965.
Der Sohn des Verbannten: das Leben des Francesco Petrarca, trans. Kurt Kelm, Berlin: Rütten und Loening, 1977.
Es neigt sich der Himmel zur Erde: Weihnachtsgeschichten für uns, trans. Karin Wolff, Berlin: Evangelische Verlag Anst., 1985.
Rosyjski:
Небо в огне [Nebo v ogne: roman], trans. Evgeniâ Mihajlovna Lysenko, Moskva: Hudožestvennaâ literatura, 1969.
Алхимия слова [Alhimiâ slova], trans. A. Sipovič, Moskva: Progress, 1972.
Олимпийский диск [Olimpijskij disk], trans. Sergej I. Larin, Gil’da Jazykova, Viktor M. Borisov, Moskva: Progress, 1979.
Олимпийский диск [Olimpijskij disk], trans. Valerij F. Akopov, Ȃkov K. Lotovskij, Мoskva: Fizkul’tura i Sport, 1980.
Алхимия слова. Олимпийский диск [Alhimiâ slova. Olimpijskij disk], trans. A. Sipovič, Sergej I. Larin, Moskva: Progress, 1982.
Избранное [Izbrannoe], Ol’ga Smirnova, ed., Moskva: Hudožestvennaâ literatura, 1981.
Алхимия слова. Петрарка. Король жизни [Alchimija slova; Petrarka; Korol' žizni], trans. A. Sipovič, Vladimir Ivanovič Borisov, S. Bèlza, Evgeniâ Mihajlovna Lysenko, Moskva: Pravda, 1990.
Эрос на Олимпе [Èros na Olympe], trans. S. P. Popov, Moskva: Profizdat, 1991.
Rumuński :
Cerul în flǎcǎri, trans. Ada Orleanu, Elena Toimotte, Bucureşti: Univers, 1973.
Discul olimpic, trans. Eugenia Vişinoiu, Bucureşti: Sport-Turism, 1986.
Serbsko-chorwacki:
Kralj života, trans. Julije Benešić, Zagreb: Zora, 1955.
Nebo gori, trans. Julije Benešić, Zagreb: Kultura, 1956.
Disk olimpijski, trans. Petar Vujičić, Beograd: Prosveta, 1963.
Alhemija reči, trans. Svetozar Nikolič, Beograd: Kultura, 1964.
Iz antičkog sveta, trans. Dušan Vladislav Pažđerski, Novi Sad: Orpheus, 2004.
Słowacki:
Král' života, trans. Ivan Mačuda, Bratislava: Práca, 1949.
Nebo v plameňoch, trans. Jozef Marušiak, Bratislava: Slovenské vydavatel'stvo krásnej literatúry, 1961.
Alchýmia slova, trans. Jozef Marušiak, Bratislava: Tatran, 1972.
Olympijský disk, trans. Rudolf Turňa, Bratislava: Šport, 1975.
Ukraiński:
Небо пломеніє [Nebo plomenìe: roman], trans. Bogdan Mihajlovič Gavriškìv, L’viv: Vidavnictvo Kamenâr, 1978.
Węgierski:
Olimpia tüze, trans. Mihaly Bába, Budapest: Sport, 1963.
Pusztulò egek, trans. Romána Gimes, Budapest: Euròpa, 1976.
Wstępy i przedmowy autorstwa Jana Parandowskiego:
Apulejusza Madaureńczyka, Metamorfozy albo Złoty osioł, trans. Edwin Jędrkiewicz, rzecz o Apulejuszu napisał Jan Parandowski, Lwów: Towarzystwo Wydawnicze „Ateneum”, 1925.
Cichy, Adam, Kalisz, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1973.
Conrad, Joseph, Złota strzała, trans. Aniela Zagórska, Jadwiga Korniłowiczowa, Warszawa: PIW, 1958.
Ejsmond, Julian, Moje przygody łowieckie, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1961.
Flaubert, Gustaw, Szkoła serca, trans. Tadeusz Jakubowicz, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1931 [i. e. 1930].
Flaubert, Gustaw, Pani Bovary, trans. Aniela Micińska, Warszawa: „Wiedza” Spółdzielnia Wydawnicza, 1949; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957, 1969, 1971, 1974, 1976, 1983, 1984, 1986, 1992, 1995; Warszawa: Verum, 1993, 1997.
France, Anatol, Bogowie łakną krwi, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931 [i. e. 1930].
France, Anatol, Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931 [i. e. 1930].
France, Anatol, Thais, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931 [i. e. 1930].
France, Anatol, Zbrodnia Sylwestra Bonnard, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931 [i. e. 1930].
France, Anatol, Manekin trzcinowy, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931.
France, Anatol, W cieniu wiązów, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931.
France, Anatol, Wyspa pingwinów, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1931.
France, Anatol, Pierścień z ametystem, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze, 1932.
France, Anatol, Wspomnienia mego przyjaciela, trans. Jan Sten, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Jakuba Mortkowicza, 1935.
[Gamski, Zygmunt, Stanisław Biniewski, fot.], Kalisz, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1961, 1967.
Hulewicz, Witold, Przybłęda boży. Beethoven czyn i człowiek, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1959, 1970, 1982.
Lepecki, Mieczysław, ed., Les lauréats du Pen Club polonais, trans. Gabriel Karski, Warszawa: Pen Club, 1970.
Myrivilis, Stratis, Madonna – syrena, trans. Henryk Goldmann, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1961.
Parandowski, Jan, ed., Pisarze świata Mickiewiczowi. Głosy współczesnych pisarzy zaproszonych przez PEN Club polski, Warszawa: Czytelnik, 1962.
Parandowski, Zbigniew, Rome, trans. Jerzy Lisowski, Warszawa: Sport i Turystyka, 1968.
Parandowski, Zbigniew, Rzym, Warszawa: Sport i Turystyka, 1968.
Pisarze świata Mickiewiczowi: głosy współczesnych pisarzy zaproszonych przez PEN Club, Warszawa: Czytelnik, 1962.
[Polski PEN Club], Z warsztatu pisarza: wystawa międzynarodowa. Le métier d'écrivain: l'exposition internationale, Warszawa: Polski PEN Club, 1967.
Shakespeare, William, Pięć dramatów: Sen nocy letniej, Romeo I Julia, Wesołe kumoszki z Windsoru, Hamlet, Makbet, trans. Stanisław Koźmian, Józef Paszkowski, Leon Ulrich, Warszawa: PIW, 1955.
Skarbowski, Jan, ed., Poczet królów polskich według Jana Matejki, Warszawa: Wydawnictwo Artystyczno-Graficzne, 1961.
Wilgat, Janina, Literatura polska w świecie: bibliografia przekładów 1945–1961, Warszawa: PEN Club, 1965.
Zieliński, Tadeusz, Starożytność bajeczna, Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, 1957.
Zieliński, Tadeusz, Grecja niepodległa, Warszawa: Spółdzielnia Wydawniczo-Handlowa „Książka i Wiedza”, 1958.
Zieliński, Tadeusz, Szkice antyczne, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1971.
Antologie zawierające dzieła Jana Parandowskiego:
Âckanin, Ìvan Ûrìjovič, trans., Переклади: (зі словацьких, польських та чеських оригіналів) [Perekladi: (zì slovac'kih, pol's'kih ta čes'kih origìnalìv)], Prâšìv: Spìlka ukraïns'kih pis'mennikìv Slovaččini, 2019.
Apostolov, S., Anatol Gavrilov, eds., Vitraliul nokturn : nuvela polonezè kontemporanè, trans. B. Movilè, T. Paladi, Kišinèu: "Literatura Artistikè", 1977.
Borisov, Viktor Maksimovič, ed., Польский рассказ [Pol'skij rasskaz], Moskva: Molodaâ gvardiâ, 1974.
Brandstaetter, Roman, ed., بدرودای سرزمین مقدس [Bedorūd ey sarzamīn-e moqaddas], trans. Behrūz-kiyâ, Kamâl, Tehrân: Našr-e Āhang, 1370 [1991].
Brzezicki, Arkady et al., eds., 50 lat na olimpijskim szlaku, Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1969.
Dašnâm, L., ed., Narancėcėg: (pol'š šülėg, ögüüllėgijn tüüvėr), Ulaanbaatar: Ulsyn Hėvlėlijn Gazar, 1974.
Hagenau, Gerda, ed., Poolse verhalen, trans. Zelek S. Herman, Utrecht, Antwerpen: Prisma-Boeken, 1965.
Ikonomov, Dimit''r, ed., Съвременни полски разкази. Антология [S''vremenni polski razkazi], trans. D. Ikonomov, Stefan Ilčev, Metodi Metodiev, Alina P. Ščereva, Dobromir Dobrev, Rajna Cvetkova, Trifon Puchlev, Ognjan Todorov, Venče Popova, Sabina Radeva, Lilija Račeva, Antoaneta Balkandžieva, Bojan Biolčev, Liliana Minkova Gogolanova, Sofiâ: Narodna kultura, 1973.
[International Congress of the P. E. N. Clubs (28th : 1956 : London)], The author and the public: problems of communication, London: Hutchinson, 1957, 43–46.
Jöhling, Wolfgang, ed., Dyskretne namiętności: antologia polskiej prozy homoerotycznej, Poznań: Softpress, 1992.
Jokić, Momčilo, ed., Pet vekova poljske poezije: antologija, Priština: Jedinstvo; Gornji Milanovac: Dečje Novine, 1991.
Kania, Maria, ed., Cuentos polacos, trans. Enrique Porcel Ortega, Czesław Śliwiński, Anna Ros, Aleksander Bugajski, Sergio Pitol, Gabriela Makowiecka, Ciudad de la Habana: Arte y Literatura, 1978.
Koziełek, Gerard, ed., Aspasia: 40 polnische Erzählungen, trans. Manfred Zschiesche, Maria Koziełek, Henryk Bereska, Franz Nawrocki, Caesar Rymarowicz, Hildegard Weiss, Eva Wiese, Jutta Janke, G. Koziełek, Roswitha Buschmann, Leipzig: List, 1976.
Kurtna, Aleksander, ed., Poola noveli, trans. Olev Jõgi, Nora Kaplinski, Aleksander Raid, Tallinn: Èèsti Raamat, 1974.
Malić, Zdravko, ed., Antologija poljske pripovijetke XX stoljeća, trans. Zdravko Malić, Sarajevo: Veselin Masleša, 1984.
Mal'kov, Maksim Pavlovič, ed., Польская новелла XIX—XX вв [Pol'skaja novella XIX-XX vekov], Leningrad: Hudožestvennaâ Literatura, 1988.
Olszewicz, Bolesław, ed., Księga pamiątkowa w 150-lecie Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
Pitol, Sergio and Rodolfo Mendoza, eds., Elogio del cuento polaco, México, D.F.: Consejo Nacional para la Cultura y las Artes. Dirección General de Publicaciones; Xalapa, Ver.: Universidad Veracruzana, 2012.
Saramago, José, trans., Contos polacos, Lisboa: Estampa, 1977.
Sekiguchi, Tokimasa et al., trans., ポーランド文学の贈り物, [Pōrando bungaku-no okurimono], Tōkyō: Kobunsha, 1990.
Statuti, Paolo, ed., Viaggio sulla cima della notte: racconti polacchi dal 1945 a oggi, trans. Paolo Statuti, Roma: Ed. Riuniti Albatros, 1988.
Szlachta, Bogdan, ed., Polish perspectives on communism: an anthology, trans. Tomasz Bieroń, Lanham: Lexington Books, 2004.
Werfel, Edda, ed., Kindergeschichte aus Polen, trans. Edda Werfel, Hilde Mareiner, Frankfurt am Main: Fischer Taschenbuch Verlag, 1978.
Przekłady z literatury obcej autorstwa Jana Parandowskiego:
Cezar, Juliusz, O wojnie domowej, Warszawa: Czytelnik, 1951, 1990; Warszawa: Prószyński i S-ka, 2001.
Czechow, Anton, Opowieść nieznajomego, Warszawa: „Bibljoteka Groszowa”, [ca 1927].
Einhard, Życie Karola Wielkiego, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Książek Szkolnych, 1935; Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1950; Sandomierz: Wydawnictwo Armoryka, 2022.
Farrère, Claude, Nowi ludzie: powieść, Lwów etc.: Instytut Literacki „Lektor”, 1925 [i.e. 1924].
Gautier, Teofil, Klub haszyszystów, Warszawa: „Bibljoteka Groszowa”, 1927.
Gautier, Teofil, Stopa mumii i inne opowiadania fantastyczne, trans. Eligia Bąkowska, Krystyna Dolatowska, Jan Parandowski, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1980.
Homer, Odyseja, Warszawa: Czytelnik, 1953, 1956, 1964, 1965, 1967, 1969, 1972, 1981, 1989; Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1959; Poznań: Zysk i S-ka, 1994; Warszawa: Prószyński i S-ka, 1998.
[Homer], Wybór z „Odysei” Homera, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956.
Longos, Dafnis i Chloe: sielanka miłosna, Lwów: Ateneum, 1925; Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza „Wiedza”, 1948; Warszawa: Czytelnik, 1962.
Maran, René, Batuala: prawdziwa powieść murzyńska, Bukarest: Nakładem Lector "Romania", Warszawa etc.: "Lektor" Instytut Literacki, 1923.
Montherlant, Henry de, Ludzie areny, Warszawa: Towarzystwo Wydawnicze „Rój”, 1930.
Teofilakt Symokatta, Listy, tł. z jęz. grec. na łac. Mikołaj Kopernik; [tekst łac. i grec. ustalił Ryszard Gansiniec; na język pol. przeł. Jan Parandowski; wiersz Wawrzyńca Korwina przeł. Ludwik Hieronim Morstin], Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1953.
Wells, Herbert George, Historja świata, Lwów: Księgarnia Wydawnicza H. Altenberga, 1924; Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, [1934]; Wrocław etc.: Zakład Narodowy im. Ossolińskich Wydawnictwo, 1978, 1979, 1980, 1983, 1985.
O Janie Parandowskim, jego życiu i twórczości:
Pawlak, Grażyna, Jan Parandowski. Życie i dzieło, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 2023.
Appel, Włodzimierz, “Nie tylko Parandowski: nota marginalna do wstępu do Historii powszechnej Teofilakta Simokatty”, Klio 1 (2018), 169–172.
Baran-Radwańska, Marzena, “Mit czy esej? O Mitologii Jana Parandowskiego”, Migotania. Gazeta Literacka 3/4 (2011), 42–43.
Baran-Radwańska, Marzena, Tradycje pisarstwa: o eseistyce Jana Parandowskiego, Sanok: Drukarnia „Piast Kołodziej”, [2011].
Benka, Urszula Małgorzata, “Kim był Jan Parandowski? (po lekturze studium Rafała Szczerbakiewicza)”, Akcent 1 (2014), 54–62.
Broński, M[aciej] (Wojciech Skalmowski), “[Bolszewicy i bolszewizm w Rosji – recenzja]”, Kultura 7/8 (1996), 205–209.
Cywiński, Stanisław, Na warsztacie literatury, Wilno: A. Zwierzyński, 1937.
Dybciak, Krzysztof, “Pionier sowietologii”, Plus Minus. Dodatek tygodniowy "Rzeczypospolitej" 16 (1996), 17.
Harjan, George, “Jan Parandowski: A Contemporary Polish Humanist,” Books Abroad 34. 3 (1960), 223–226.
Harjan, George, Jan Parandowski, New York: Twayne Publishers, 1971.
Hedberg, Johannes, “Hans Kraus, Jan Parandowski, and James Joyce,” James Joyce Quarterly 33. 3 (1996): 441–446.
Joka, Maria, “Indywidualne warianty comparatora w twórczości Jana Parandowskiego”, Roczniki Humanistyczne 6 (2001/2002), 145–158.
Joka, Maria, “Modyfikacje porównań utartych i indywidualnych w twórczości Jana Parandowskiego”, Białostockie Archiwum Językowe 5 (2005), 7–19.
Kądziela, Paweł, Listy Kazimierza Wierzyńskiego do Jana Parandowskiego, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL, 1992.
Kłos, Mariola, “Listy Jana Parandowskiego do Józefa Mirskiego z lat 1922–1930”, Roczniki Humanistyczne 52.1 (2004), 285–315.
Komornicka, Anna Maria, “Wspomnienie o Janie Parandowskim”, Meander 68 (2013), 211–218.
Kozikowski, Edward, Parandowski, Warszawa: Agencja Autorska, 1967; transl. Christina Cenkalska, Warsaw: Authors Agency, Czytelnik, 1977.
Krełowska, Danuta, ed., Jan Parandowski. Życie i twórczość, Toruń: Wojewódzka Biblioteka Publiczna i Książnica Miejska im. Mikołaja Kopernika, 1989.
Kubiak, Zygmunt, “Dziedzic europejskich wieków. Jan Parandowski – stulecie wielkiego pisarza”, Plus Minus. Dodatek tygodniowy "Rzyczypospolitej" 19 (1995), 15.
Kwapisz, Jan, “Parandowski po burgundzku”, Pamiętnik Literacki 3 (2010), 165–170.
Lewańska, Beata, “Uparty łowca życia i przemijających dni… Recenzja książki: Jan Parandowski, Refleksje. – Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo, 1975.”, W Drodze: miesięcznik poświęcony życiu chrześcijańskiemu 4 (1973), 93–96.
Libera, Zdzisław, “Jan Parandowski”, Więź 6 (1996), 107–114.
Libera, Zdzisław, Świat książek Jana Parandowskiego, Warszawa: Zarząd Główny Towarzystwa Przyjaciół Książki, 1985.
Lichański, Jakub Zdzisław, Wtajemniczenia i refleksje. Szkic monograficzny o Janie Parandowskim, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1984.
Łopuszański, Piotr, “Eseista na Olimpie”, Tygodnik Solidarność 33 (2006), 30–31.
Łukasiewicz, Jacek, “Notatki literackie”, Odra 48.11 (2008), 50–51.
Maciejewski, Andrzej, “Jan Parandowski – dysk olimpijski”, Akant. Miesięcznik literacki 2 (2015), 24–25.
Masłoń, Krzysztof, “Alchemik pięknego słowa. 20 lat temu zmarł Jan Parandowski”, Rzeczpospolita 226 (1998), 29.
Masłoń, Krzysztof, “Alchemik słowa. 100 lat temu urodził się Jan Parandowski”, Rzeczpospolita 108 (1995), 6.
Masłoń, Krzysztof, “Jan Parandowski w kraju bolszewików. Bolszewicy i bolszewizm w Rosji – recenzja”, Rzeczpospolita 53 (2007), A20.
Mazur, Aneta, “Śródziemnomorskie kody polskości w twórczości Jana Parandowskiego”, Acta Universitatis Wratislaviensis. Prace Licencjackie 58 (2018), 129–141.
Mentzel, Zbigniew, “Świadek Parandowski. O nieukończonej książce Jana Parandowskiego Koniec stulecia”, Tygodnik Powszechny 25 (1997), 16.
Mikulska, Janina, Jan Parandowski. Zestawienie bibliograficzne, Ostrołęka: Miejska Biblioteka Publiczna im. Wiktora Gomulickiego, 1999.
Mosiewicz, Maria, ed., Godzina śródziemnomorska. W hołdzie słowu Jana Parandowskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, 1995.
Niemiec, Barbara, “[Bolszewicy i bolszewizm w Rosji – recenzja]”, Tygodnik Solidarność: czasopismo NSZZ Solidarność 48 (1997), 15.
Okoń, Jan, “Sarbiewski a Parandowski – dwie rocznice, dwie tradycje”, Ruch Literacki 4 (1996), 397–404.
Olszewska, Bożena, “Podróż w dalekie lata ("Zegar słoneczny" (1953) Jana Parandowskiego)”, Filoteknos: literatura dziecięca, mediacja kulturowa, antropologia dzieciństwa 5 (2015), 222–228.
Parandowska, Irena, Dzień Jana, Warszawa: Iskry, 1983.
Pawlak, Grażyna, “Aurelia (Aura) Wyleżyńska – zapomniana pisarka i publicystka”, Pamiętnik Literacki 1 (2014), 157–170.
Pawlak, Grażyna, “Epizod wojennej biografii Jana Parandowskiego: majątek Planta pod Opatowem”, Napis 26 (2020), 96–112.
Pawlak, Grażyna, “Jan Parandowski a Rosja”, in Colloquia Orientalia Bialostocensia 4 (2013), 103–111.
Pawlak, Grażyna, “Nieznane fakty z biografii Jana Parandowskiego”, Pamiętnik Literacki 3 (2018), 145–164.
Pawlak, Grażyna, “Rosyjskie przekłady utworów Jana Parandowskiego” in Международная конференция Victor Chorev – Amicus Poloniae. К 80-летию Виктора Александровича Хорева [Mezhdunarodnaâ konferenciâ Victor Chorev – Amicus Poloniae. K 80-letiu Viktora Aleksandroviča Horeva], Moskva: Rossijskaâ Akademiâ Nauk, 2012, 79–82.
Pytlos, Barbara, “Zegar słoneczny Jana Parandowskiego”, Guliwer: dwumiesięcznik o książce dla dziecka 2 (2011), 45–49.
Roś, Joanna, “Jak tylko wyszliśmy z portu…: analiza porównawcza „Arcymorza” Jana Parandowskiego i „Morza z bliska (dziennika pokładowego)” Alberta Camusa”, Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej we Włocławku. Rozprawy Humanistyczne 15 (2014), 45–55.
Sidor, Monika, “Bibliografia osobowa podmiotowo-przedmiotowa Jana Parandowskiego (wybór)”, Nowy Filomata 4 (1998), 281–286.
Skała, Agata, “U dojrzałego pisarza każda podróż jest literacka. Lubelszczyzna Jana Parandowskiego”, w: Janina Szcześniak, Dariusz Trześniowski, eds., Peregrynacje do źródeł. Cz. 2, Lubelszczyzna w biografii i twórczości pisarzy XIX i XX wieku, Lublin: Wydawnictwo UMCS, 2010, 181–197.
Skrok, Zdzisław, “Lektura obowiązkowa” [Bolszewicy i bolszewizm w Rosji – recenzja], Gazeta Polska 17 (2007), 22.
Stabryła, Stanisław, “Jan Parandowski (1895-1978). W dwudziestą rocznicę śmierci”, Nowy Filomata 4 (1998), 272–280.
Staszewski, Rafał, “Parandowskich odyseja wojenna”, Tygodnik Nadwiślański 52/53 (2009), 15.
Studencki, Władysław, Alchemik słowa: [rzecz o Janie Parandowskim]. Cz. 1, Opole: WSP, 1972.
Studencki, Władysław, Alchemik słowa: [rzecz o Janie Parandowskim]. Cz. 2, Opole: WSP, 1974.
Socha, Irena, “Płomienie nad Lwowem”, Guliwer: dwumiesięcznik o książce dla dziecka 2 (2011), 29–22.
Staszewski, Rafał, “W gościnnych dworach. Arnold Szyfman, Jan Parandowski oraz profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego podczas okupacji hitlerowskiej znaleźli bezpieczne schronienie i gościnę na Sandomierszczyźnie”, Tygodnik Nadwiślański 31 (2008), 10
Szczepkowska, Joanna, “Rozmowa śródziemnomorska”, Rzeczpospolita 301 (2013), P14–P15.
Szczerbakiewicz, Rafał, Niepokalana szczerość jest urojeniem: dekonstrukcje mitu śródziemnomorskiego w twórczości Jana Parandowskiego, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2013.
Tomkowski, Jan, “Szept Montaigne’a: o eseistyce Jana Parandowskiego”, Nauka 3 (2013), 7–15.
Węcowski, Marek, “Przeżyjmy to jeszcze raz”, Mówią Wieki 6 (1996), 23–24.
Zabierowski, Stefan, “Jan Parandowski – Godzina śródziemnomorska. Próba interpretacji”, Ruch Literacki 4 (1984), 272–283.
Zatorski, Tadeusz, “Niebo już nie płonie”, Znak 11 (2020), 116–117.